W dzisiejszym artykule omówimy, co to są emocje odczuwane i okazywane, jakie wyróżniamy emocje uniwersalne i czy można być całkowicie pozbawionym emocji i jak to się ma do naszego życia zawodowego.

Emocje odczuwane i emocje okazywane

Praca emocjonalna stwarza dylematy, gdy obowiązki zawodowe wymagają wyrażania emocji niezgodnych z rzeczywistymi uczuciami. Zdarza się to dość często. Możesz na przykład mieć wielkie trudności, aby być uprzejmym dla każdego w miejscu pracy. Być może ktoś wydaje ci się osobiście nie do zniesienia. Być może słyszałeś, że ktoś obmawiał Cię za plecami. Mimo to obowiązki zawodowe wymagają, abyś utrzymywał z tymi ludźmi poprawne stosunki. Jesteś więc zmuszony do udawanej uprzejmości.

Łatwiej zrozumieć emocje, dzieląc je na odczuwane i okazywane. Emocje odczuwane są rzeczywistymi emocjami człowieka. Emocje okazywane to emocje, jakich oczekuje się w organizacji i jakie są uznawane za odpowiednie w danej pracy. Nie są one naturalne, lecz wyuczone. „Rytualny zachwyt na twarzy pierwszej przegranej po wyborze nowej Miss America jest jawnym wyrazem zasady, że po porażce należy maskować smutek i cieszyć się wraz ze zwycięzcą”. Wiadomo tez, że na pogrzebie oczekuje się okazywania smutku, niezależnie od tego, czy śmierć wzbudziła w nas poczucie straty, na weselu zaś powinniśmy wyrażać radość, choćbyśmy nie lubili takich uroczystości. Skuteczni menedżerowie powinni umieć sprawiać wrażenie poważnych, gdy przekazują pracownikowi negatywną ocenę wyników jego pracy, i ukrywać gniew, gdy zostaną pominięci przy awansie. Sprzedawca, który nie potrafi się uśmiechać i okazywać uprzejmości, niezależnie od tego, co naprawdę czuje w danym momencie, zazwyczaj nie utrzyma się długo na tym stanowisku.

Najistotniejsze jest to, że emocje odczuwane i okazywane często się różnią. W rzeczywistości wiele osób a trudności we współpracy z innymi, ponieważ widząc emocje okazywane, naiwnie przyjmują, że są to prawdziwe uczucia. Dzieje się tak zwłaszcza w organizacjach, w których role i sytuacje zmuszają ludzi do zachowań emocjonalnych, maskujących to, co naprawdę czują.

Sześć emocji uniwersalnych.

Podejmowano liczne próby ograniczenia i zdefiniowania podstawowego zestawu emocji. Badacze wyróżniają sześć emocji uniwersalnych. Są to gniew, lęk, smutek, szczęście, wstręt i zdziwienie.

Czy owe sześć emocji ujawnia się w pracy? Z całą pewnością. Gniewam się po otrzymaniu złej oceny moich postępów. Lękam się, że zostanę zwolniony z powodu oszczędności w firmie. Jestem smutny, bo jeden z moich kolegów zmienił pracę i przeniósł się do innego miasta. Jestem szczęśliwy po wyborze na pracownika miesiąca. Czuję wstręt, widząc, jak kierownik traktuje kobiety w naszym zespole. Jestem zdziwiony, dowiadując się, że kierownictwo planuje radykalne zmiany w programie emerytalnym przedsiębiorstwa

Czy można być pozbawionym emocji?

Czy ludzie, którzy na zewnątrz wydają się spokojni lub apatyczni, gdy inni wyraźnie kipią z emocji, naprawdę nie mają uczuć? Czy można być pozbawionym emocji?

Niektórzy mają poważne trudności w wyrażaniu emocji i rozumieniu emocji innych ludzi. Psychologowie nazywają to aleksytymią (co po grecku znaczy „brak emocji”). Osoby cierpiące na aleksytymię prawie nigdy nie płaczą, często uchodzą za ludzi oschłych i cynicznych. Mają kłopoty z własnymi uczuciami, ponieważ nie potrafią ich rozpoznać. Niekiedy zupełnie nie rozumieją też uczuć innych ludzi.

Czy nieumiejętność wyrażania emocji i rozumienia innych oznacza, że aleksytymicy są złymi pracownikami? Niekoniecznie. Zgodnie z tym, co mówiliśmy o dostosowaniu typu osobowości do wykonywanego zajęcia, osoby, którym brak emocji, powinny wykonywać zawody niewymagające szczególnej pracy emocjonalnej. Tacy ludzie nie nadają się do handlu i na stanowiska kierownicze, lecz mogą się doskonale sprawdzać na przykład, jako programiści lub w innych zawodach, w których interakcje ograniczają się do komputera.

Zapraszamy za tydzień!

Źródło: „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, H, Król, A. Ludwiczyński